De verborgen boom

In de zuurstofloze omgeving van meer dan 400 miljoen jaar geleden vonden cyanobacteriën en schimmels elkaar en gingen een symbiotische relatie aan. Ze vormden korstmossen die over bladgroen beschikten en hierdoor zuurstof en koolhydraten konden produceren. Uit deze korstmossen ontwikkelden zich de groene landplanten, die zuurstof en voedingsstoffen leveren voor alle direct of indirect van planten afhankelijke organismen op aarde – inclusief de mens. Dankzij de ‘uitvinding’ van houtstof konden er houtige gewassen en bomen ontstaan, die bossen en wouden vormden. Zonder schimmels en paddenstoelen of zwammen die celstof en houtstof afbreken, zou een bos in zijn eigen afval omkomen.
Kortom, schimmels en paddenstoelen of zwammen spelen een sleutelrol in het ontstaan en voortbestaan van al het leven op aarde.

In dit boek introduceert mycoloog en bosecoloog Gerrit Jan Keizer het boomsoorteigen ecosysteem. Het uitgangspunt hierbij is dat een boom het centrum van zijn aan de boomsoort gebonden ecosysteem is en een unieke relatie onderhoudt met honderden, soms zelfs duizenden organismen, waaronder de paddenstoelen en zwammen. Deze zijn voor hun levenscyclus afhankelijk van de boom, hun ‘suikeroompje’ (sugar daddy), en omgekeerd is de boom van hen afhankelijk. Keizer laat zien welke soorten horen bij de oorspronkelijk inheemse loofbomen – zomer- en wintereik, beuk, berken, wilgen, elzen en populieren – en bij de enige oorspronkelijk inheemse naaldboom, de grove den. Hij gaat in op de relaties die deze bomen onderling en met andere organismen aangaan en op hun talrijke unieke relaties met paddenstoelen of zwammen. Tevens vermeldt hij per boomsoort de insecten.
Dit maakt dit boek geschikt voor zowel mensen die zich beroepsmatig met het beheer van bomen en bossen bezig houden als natuurliefhebbers.

Recensie NBD/Biblion
Beschrijving van paddenstoelen en zwammen en hun plaats in het bosecosysteem. In het eerste deel wordt uitleg gegeven over de eigenschappen van bomen, paddenstoelen en zwammen en de relatie tussen bomen en schimmels. De presentatie van het boomsoorteigen ecosysteem is het hoofddoel. In het tweede deel worden de belangrijkste zeven inheemse boomsoorten behandeld op leeftijd, hoogte, dikte, vegetatietype, reproductie, wortelgestel, paddenstoelen en zwammen. Deze uitgave is rijk voorzien van mooie en goede kleurenfoto’s van vooral paddenstoelen. Het doel van het boek is om uit te leggen dat een boom het centrum is van een ecosysteem en een unieke relatie onderhoudt met honderden organismes. De auteur is mycoloog, bosecoloog en schrijver. Een goed, degelijk boek dat zich richt op de professionele lezer die werkzaam is in de groensector. Met bijlagen, bronnen en verklarende woordenlijst.  Ronald Langendoen

Lezersreacties

Hulde voor het boek De verborgen boom van Gerrit Jan Keizer. Ik zie het als een introductie in de duistere wereld van boom en paddenstoel en de samenhang daartussen. Op populair wetenschappelijk gebied is daar bij mijn weten nooit eerder over geschreven. Echt de moeite waard. Ellen Vissia

Een prachtig boek, waar in heel goed wordt uitgelegd welke rol bomen en zwammen spelen in het hele ecologisch systeem. Voor de geïnteresseerde een must. Antoinette Duijsters

Iedereen die zich met zwammen, bomen of natuur in het algemeen bezig houdt, zou dit boek moeten lezen. Zo goed heb ik de relatie tussen zwam en boom nog nergens beschreven gezien.
Het belang voor onze natuur van schimmels is heel groot. Dit boek geeft een paar goede voorbeelden, met inheemse bomen, als eik, beuk en berk in het midden van hun begeleidende paddenstoelen. Sisqi